۱۲/۲۷/۱۳۹۰

یادداشت وارده: نگاهی به کتاب «رویاهای انیشتین»


معرفی:

عنوان: رویاهای انیشتین
نویسنده: آلن لایتمن
مترجم: مهتاب مظلومان
ناشر: نشر چشمه

هدیه: بر مبنای تقویم جلالی، سال وقتی «نو» می‌شود که دقیقا زمین از یک نقطه مشخص عبور کند. این تقویم در هماهنگی با سال اعتدالی، دقیق‌ترین گاه‌شماری جهان شمرده می‌شود. در برابر تقویم اروپایی که هر 3320 سال یک روز خطا دارد، گاه‌شماری جلالی در هر 10000 سال یک ثانیه خطا دارد.

زمان – ثانیه – از بحث‌برانگیزترین مباحث فیزیک در قرن گذشته شده‌اند. اینکه با در نظر گرفتن زمان به صورت نسبی، چه تغییری در فلسفه زندگی متعارف انسان‌ها به وجود می‌آید. اینکه انسان‌های عادی – به غیر از فیزیک‌دانان و یا دانشمندانی که به طریقی کارهای‌شان ارتباط نزدیک با زمان پیدا می‌کند – چطور باید به مفهومی به نام زمان نگاه کنند؟ مباحثی مثل جبر و اختیار، وقتی زمان مطلق بودن خودش را از دست می‌دهد چه معنایی می‌گیرد؟ حتی شاید حتی فلسفه زندگی را – مخصوصا فلسفه شرق را – باید از نو بررسی کرد؟

آلن لایتمن، از اساتید MIT، در سی نگاه مختلف به زمان نگاه می‌کند: نگاه‌هایی که بعضی‌های‌شان را فقط در چهارچوبی مثل رویا می‌توان تخیل کرد. در هر کدام از این نگاه‌ها، زمان را از زاویه‌ای نگاه کرده که با زندگی عادی ما متفاوت است: اگر زمان بی‌انتها باشد، اگر به راحتی بشود روی بعد زمان حرکت کرد، اگر زمان ابتدایی داشته باشد که از آن نقطه به جهان بیرون سرریز کند، اگر زمان تکه تکه باشد (که البته این تکه پذیر بودن جهان و وجود داشتن کوچکترین قطعه مستقل زمان تایید شده است) و تکه‌هایش به صورت کامل با یکدیگر هم‌پوشانی نداشته باشند (این بخش تایید نشده است!)، و اگرهای دیگر سی دیدگاهی را می‌سازند که هر کدام می‌توانند نقطه آغاز تئوری‌های نسبیت انیشتین باشند.

در هر بخش شما با دو دیدگاه طرفید و مختارید از هر کدام از آن‌ها به جهان نگاه کنید: اگر شما در جهانی با این ویژگی خاص زندگی می‌کردید، روش زندگی شما کدام بود؟ در حین خواندن کتاب بخش‌هایی هست که با رویاهای شما منطبق‌اند و بخش‌هایی هست که به شما اجازه می‌دهد در رویای انسان‌های دیگر در مورد زمان، شریک شوید.

همین الان که شما این متن را خواندید (احتملا بسته به سرعتتان می‌شود از یک دقیقه تا چهار دقیقه طول کشیده باشد) کره زمین در سیاهی اطرافش حرکت کرده و 1800 تا 7200 کیلومتر پیموده است. چند روز دیگر هم در نقطه اعتدال بهاره‌اش قرار می‌گیرد که ما ورودش به این اعتدال را با نوروز جشن می‌گیریم. در چنین روزهایی که زمان بیشتر از همیشه دغدغه می‌شود، «رویاهای انیشتین» همراه خوبی می‌تواند باشد!

از متن کتاب: «گروهی بر این عقیده‌اند که بهتر است به مرکز زمان نزدیک نشد. حیات منشا غم است، ولی بهتر است این زندگی را کرد، بدون زمان زندگی وجود ندارد. گروهی عکس این فکر می‌کنند. ترجیح می‌دهند از خوشبختی ابدی لذت ببرند حتی اگر این ابدیت شبیه به پروانه‌ای باشد که در ویترین با سنجاق بی‌حرکت و منجمد شده است».

پی‌نوشت:
«مجمع دیوانگان» مشتاقانه از انتشار یادداشت‌های شما استقبال می‌کند.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر