۱۲/۱۷/۱۳۹۰

جشنواره دیوانگان - 18: نگاهی به رمان «اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری»


معرفی:

عنوان: اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری
نویسنده: ایتالو كالوینو
مترجم: لیلی گلستان
انتشارات: نشر آگه

تو داری شروع به خواندن داستان جدید ایتالو كالوینو می‌کنی، «اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری». آرام بگیر، حواست را جمع كن. تمام افكار دیگر را از سر دور كن. بگذار دنیایی كه تو را احاطه كرده در پس ابر نهان شود. از آن سو، مثل همیشه تلویزیون روشن است، پس بهتر است در را ببندی. فورا به همه بگو: «نه، نمی خواهم تلویزیون تماشا كنم!» اگر صدایت را نمی‌شنوند بلندتر بگو: «دارم كتاب می‌خوانم، نمی‌خواهم كسی مزاحم شود». با این سر و صداها شاید حرف‌هایت را نشنیده باشند، بلندتر بگو، فریاد بزن: «دارم داستان جدید ایتالو كالوینو را می‌خوانم!» یا می‌توانی فریاد بزنی دارم كتابی در ستایش كتاب و كتاب‌خوانی می‌خوانم! چرا كه كتاب ایتالو كالوینو چنین كتابی است!

«اگر شبی از شب های زمستان مسافری» كتاب جدیدی نیست، سال‌هاست كه از انتشار آن می‌گذرد و حتی سال‌هاست كه به فارسی ترجمه شده است. با این همه هنوز هم جذابیت خود را حفظ كرده، جذابیتی ویژه، آن قدر ویژه كه حاضرم شرط ببندم شگفت‌زده‌تان خواهد كرد!

ایتالو كالوینو نویسنده‌ای كه افسانه‌های تخیلی‌اش او را در ردیف مهم‌ترین داستان‌نویسان قرن بیستم ایتالیا قرار داده است، در روز 15 اكتبر 1923 در سانتیاگوی لاس وگاس، دهكده‌ای نزدیك هاوانا در كوبا به دنیا آمد. تا 5 سالگی در كوبا ماند، سپس همراه خانواده‌اش به ایتالیا رفت و بیشتر زندگی خود را همان‌جا سپری كرد. در سال ۱۹۴۷ با نوشتن پایان‌نامه‌ای درباره «ژوزف كنراد» در رشته ادبیات تطبیقی از دانشگاه تورین و سپس از دانشگاه سلطنتی فلورانس فارغ التحصیل شد و سرانجام پس از چهار دهه نویسندگی در 19سپتامبر سال 1985 بر اثر خونریزی مغزی در شهر سی ینای ایتالیا درگذشت.

كالوینو كتاب‌های زیادی در قالب‌هایی متفاوت نوشته است، از داستان كوتاه و مقاله تا رمان و رساله‌های علمی- تحقیقی. اما مهم‌تر از همه او قصه‌گوی خوبی است، ساده و روان داستانش را تعریف می‌كند و طنزی ظریف در نوشته‌هایش جریان دارد. امیدوارم لغات ساده و روان شما را به اشتباه نیانداخته باشد، چرا كه كتاب‌های او سرشار از افسانه‌ها و نمادها نیز هستند و شاید بتوان گفت هر داستان او چندین لایه دارد. كالوینو مبدع و نوآور هم هست. خلاقیت او در قصه‌نویسی از موضوع داستان تا طرح و چگونگی پرداخت آن اعجاب‌آور است. «رولان بارت»، او را با بورخس به دو خط موازی تشبیه كرده و از كالوینو به عنوان نویسنده‌ای پست‌مدرن نام می‌برد، چون او نویسنده‌ای است كه در جایی روشن و صریح همه چیز را به طنز می‌گیرد و در جایی دیگر جهانی سراسر ابهام و رمز و راز خلق می‌كند و از این رو بر غنای داستان می‌افزاید.

«اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری»، آخرین رمان كالوینو، در این میان جایگاهی ممتاز دارد. فصل اول كتاب شاهكاری واقعی است و هرچقدر كتابخوان‌تر باشید بیشتر از خواندنش غرق لذت می‌شوید. من به شخصه هرگز كتابی با چنان آغاز بی‌نظیری نخوانده‌ام. كتاب از دوازده فصل و ده میان فصل تشكیل شده است. فصول كتاب روایتگر شكل گرفتن داستانی درباره داستان‌اند. فرانسیس دو پلیس‌گری، منتقد معروف مجله نیویورك «تایمز ریویو» می‌نویسد: «این کتاب افسانه‌ای است درباره افسانه. داستانی است درباره داستان. كتابی است درباره كتاب. بازیگران عمده آن نویسنده و خواننده‌اند. در جریان پیشرفت كتاب «خواندن یك قصه» ترسیم می‌شود. این «خواندن» از قفسه‌های پركتاب آغاز می‌شود و به دلایلی كه به وقت خود مستدل‌اند، این «خواندن‌ها» هرگز پایان نمی‌گیرند. شخصیت‌های آن درگیر جریان خلق، ساخت و مصرف «كتاب»اند. این كتاب شگفت‌انگیزترین كار خلاقانه‌ای است كه پس از سالیان سال می‌خوانیم». میان فصل‌ها نیز دست كمی از فصول ندارند، هركدام شان آغازی هستند بر ده كتاب مختلف در ده سبك مختلف، هنرنمایی نویسنده‌اند در قلم زدن به سبك‌هایی كاملا متفاوت.

«اگر شبی...» رمانی است پرشور، در ستایش کتاب و کتاب خوانی و سرشار از عشق به مطالعه به هر شكلی. راستش وقتی آخرین خطوط رمان را خواندم و كتاب را بستم، كالوینو را با چهره خندانش دیدم كه پس از سال‌ها نوشتن، كلاهش را به احترام خواندن از سر برداشته است!

منابع:
«اگر کتابی از کتاب‌های کالوینو می‌خوانی»، فریدون حیدری ملك میان
«خالق افسانه‌های تخیلی در دنیای مدرن»، علی الله سلیمی
(فهرست کامل آثار کالوینو را از اینجا+ بخوانید)

پی‌نوشت:
شما هم با ارسال یادداشتی در هر یک از زمینه‌های مربوط به هنر، در جشنواره هنر «مجمع دیوانگان» شرکت کنید.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر