۸/۰۶/۱۳۹۱

چرا می‌گویند «هرکجا کُرد باشد، آنجا ایران است»؟



«بختیار علی» از نویسندگان اقلیم کردستان است که در ایران با رمان «آخرین انار دنیا» شناخته شد. ویکی‌پدیای فارسی می‌گوید او پرمخاطب‌ترین نویسنده در اقلیم کردستان است. هرچند اکنون ساکن آلمان است، اما رمان‌هایش را به کردی می‌نویسد و نوشته‌هایش برگرفته از اعماق لایه‌های اجتماعی کردستان عراق هستند. در قسمتی از رمان «قصر پرندگان غمگین» او توصیفات جالبی برای ما ایرانی‌ها به چشم می‌خورد:

«... شب خواستگاری، فوزی‌بیگ، با غرور یک پیرمرد تحصیل‌کرده – نه با غرور یک عشیره‌ای - پیشاپیش خواستگاران می‌رفت. او مرد نکته‌سنجی بود که با ریزبینی هرچه تمام‌تر واژه‌ها را برمی‌گزید و تلاش می‌کرد که سنجیده‌تر از مردم عادی سخن بگوید. همه، آوازه «فکرت گلدانچی» را به عنوان آدمی آگاه و با سواد شنیده بودند اما فوزی‌بیگ گمان نمی‌کرد که گلدانچی از پس او برآید. فوزی مطمئن بود که گلدانچی مانند او سه بار شاهنامه را نخوانده و بیشتر بخش‌های رساله الغفران معری را از بر ندارد. درست است که دانش فوزی‌بیگ محدود به ادبیات کلاسیک بود، اما او بر این باور بود که هیچ دانشی تا کنون نتوانسته از چارچوب ذهنی خیام و حافظ شیرازی و جلال‌الدین رومی فراتر رود ...». («قصر پرندگان غمگین»، بختیار علی، ترجمه «رضا کریم‌مجاور»، نشر افراز، ص۷۴)

دقت کنید که نگارنده از کردهای عراق است و در مورد شخصیت دیگری از همین جامعه سخن می‌گوید. اتفاقا دایره مخاطبان او نیز ایرانیان فارسی زبان نیستند که گمان کنیم قصد به دست آوردن دل آنان را داشته، این رمان باید در جامعه کردستان عراق با مخاطب ارتباط برقرار کند و از نظر آنان «قابل پذیرش و باورپذیر» باشد. شهروند کرد عراقی، زبان مادری‌اش کردی است. در کشوری عرب‌زبان به دنیا آمده و باید زبان عربی را هم به عنوان زبان رسمی یاد بگیرد. از آن پس، اگر قصد تحصیل و آموزش عالی داشته باشد، یا بخواهد که با جهان پیشرفته ارتباط برقرار کند یا باید زبان انگلیسی را به عنوان زبان سوم انتخاب کند، یا به هر صورت به دنبال یکی از زبان‌های پرمخاطب اروپایی برود. اما بخشی از آنان ترجیح می‌دهند که فارسی یاد بگیرند، سه بار خواندن شاه‌نامه را مایه افتخار بدانند و گمان کنند که «هیچ دانشی تا کنون نتوانسته از چارچوب ذهنی خیام و حافظ شیرازی و جلال‌الدین رومی فراتر رود»! چرا؟

من دلیل این علاقه را نمی‌دانم. اما به عنوان یک کرد ایرانی، در این مواقع آن عبارت مشهوری را به یاد می‌آورم که برخی به «ملا مصطفی بارزانی» نسبت داده‌اند. عبارتی که می‌گوید: «هرکجا کرد باشد، آنجا ایران است».

۵ نظر:

  1. ناشناس۶/۸/۹۱

    آرمان جان:
    من نمیدانم «هرکجا کُرد باشد، آنجا ایران است» از «ملا مصطفی بارزانی» را از کجا آورده ای. من و دوستهام هیچوقت همچه جمله ای رو نشنیده بودیم. در ضمن، «ملا مصطفی بارزانی» همیشه طرفدار ایران نبود، گاهی به عراقی ها متمایل میشد. این به این خاطر بود که دول ایران و عراق از اون خدا بیامرز فقط بعنوان یک مهره استفاده میکردند. یادش گرامی باد.
    «قصر پرندگان غمگین» فقط یک رمان است که شاید دیدگاه نویسنده اش را نشان میدهد. ما باید از خواب خرگوشی بیرون بیاییم و بیدار شویم. آویزان دولت ایران شدن که خودش یک بازنده بین المللی است بصلاح نیست. این اشتباه تاریخی کردها و فلسطینی هاست. همیشه ما طرفدار بازنده ها بودیم. بتازگی فلسطینی ها بیدار شده اند، ما چی؟ اگر قرار باشد با دولتی اتحاد کنیم چرا ایران؟ چرا عراق یا ترکیه؟ حتا چرا روسیه که وجهه خودش رو از دست داده؟؟؟ چرا بالاترین و بهترین و پیشرفته ترین رو انتخاب نکنیم و آویزون اون نشیم؟ تا مادام که استقلال کامل پیدا نکردیم بهتره اتحادمون با کشوری باشه که بتونه ما رو بالا ببره.
    یک نمونه: ارمنستان به ایران خیلی نزدیک شده و اتحاد اونها روز به روز منسجم تر میشه... آخرش که چی؟ فوقش ارمنستان بشه یک سوریه دیگه. در عوض آذربایجان با اسراییل متحد شده. هم ایران ازش حساب میبره و میترسه و هم روز به روز قویتر میشه و بزودی "قره باغ" رو از ارمنی ها میگیره، آمریکا هم طبیعتن پشت سرشه.
    پس آکاهانه باید حرف زد و تصمیم گرفت.
    دیوید

    پاسخحذف
    پاسخ‌ها
    1. ناشناس۳۰/۱۰/۰۲

      بعنوان یک ایرانی کرد میهن پرست به شما میگم، فقط خفه.

      حذف
  2. ناشناس۷/۸/۹۱

    جالب تر كتاب نام من سرخ است اورهان پاموك است كه پر است از ارجاع به شخصيت هاي شاهنامه. قابل توجه پان ترك ها كه در اين سال ها تمام تلاش خود را براي نفي و تخريب ادبيات فارسي و فرهنگ ايراني بكار مي گيرند.

    پاسخحذف
  3. ناشناس۲/۱۱/۹۲

    kheili chizha tu in donia hast ke sare jash nist... Mola Mostafa Barzani mardi bozorg bood. dar morede naghle gholi ke be kar bordid nemitawanam be serahat nazaramo begam chon manam tahala az kasi nashenide boodam. (Alan hastam az Rustaye Barzan)

    پاسخحذف
  4. ناشناس۲۸/۱۱/۹۸

    اصل جمله از ابراهیم احمد هست. آقای طالبانی به کرات این جمله پدر خانم و از رهبران جنبش کردستان رو بیان کردن. آقای مصطفی بارزانی هم در چند ملاقات رسمی این جمله رو بیان داشتن حالا یا باور ایشان بوده و یا تقیه میکردن.
    آویزون بهترین و پیشرفته ترین کشورها؟
    آولا) حرمت و شرافت مردم کرد در آویزون شدن نیست. آین مردم ساده و بی آلایش هستند ولی طفیلی نیستند که نیاز به قیم داشته باشند.
    دوم) تا حالا تمایل به آمریکا چه داشته برای اقلیم کردستان عراق؟ مگر آقای نچیروان بارزانی یه صراحت نگفت که ما عاجلا از آمریکا برای کمک علیه داعش کمک خواستیم و اونها گفتند داریم بررسی میکنیم!!! در ادامه آقای نچیروان به صراحت گفت اگر حمایت سریع ایران نبود کرکوک در آستانه سقوط بود.
    سوم) اسرائیل هم داستان "یهودیان کوهستان" رو علم کرده. یعنی اهمیتی به کردها نمیده بلکه به دنبال جای پا در اطراف مرزهای ایران میگرده. برای اونها آذربایجان و اقلیم کردستان و افغانستان فرقی نداره و فقط به دنبال آلت دست میگردن. اون هم از جیب مردم خود ناحیه. آذربایجانیها این رو فهمیدن ولی در موقعیتی نیستن که بتونن تقلا کنن. تا 25 سال آینده منابع نفتی و گازی آذربایجان تمام میشه و من و شما زنده باشیم و ببینیم چقدر آمریکا و اسرائیل برای مردم اونجا ارزش قائل هستن.

    پاسخحذف