۸/۲۴/۱۳۸۹

چه می خواستیم؟ – اقتصاد – 1

اصلاح الگوی مصرف انرژی

«پیش از این هم اشاره کرده بودم که به گمان من در وضعیتی به سر می بریم که صرف انتقاد از تصمیمات نادرست حاکمیت دیگر نمی تواند جنبش ما را گامی به پیش براند. در حال حاضر نارضایتی های عمومی به حدی رسیده است که انتقادات بیشتر نمی تواند بیش از این تاثیرگذاری ویژه ای در سطح جامعه داشته باشد. در برابر و در شرایطی که جامعه در انبوهی از پریشانی و سردرگمی گرفتار شده و راه برون رفتی نمی یابد، عرضه کردن جایگزین های پیشنهادی می تواند سیاست مفیدی برای تبدیل مواضع جنبش سبز از «سلبی» به «ایجابی» باشد. در این راه و باز هم به گمان من، سیاست هایی که تیم کارشناسی مهندس موسوی به عنوان برنامه انتخاباتی خود و در قالب دفترچه «برنامه دولت امید» (از اینجا دریافت کنید) منتشر کرد بهترین دست مایه حاضر است. مجموعه یادداشت «چه می خواستیم» تلاش می کند تا سیاست های این برنامه را به مرور منتشر و تشریح کند».

شاخص شدت انرژی در ایران حدود سه برابر متوسط جهان است که اهمیت و ضرورت سیاست های کنترل مصرف را بخوبی آشکار می سازد. ارزش انرژی مصرفی کشور با توجه به قیمت های فعلی نفت (حدود 50 دلار) بیش از 77 میلیارد دلار در سال است. ارزش صرفه جویی 20 درصدی انرژی که در یک برنامه دو تا سه ساله قابل تحقق است، بیش از 15 میلیارد دلار در سال خواهد بود و البته ظرفیت صرفه جویی بسیار بیشتر از آن است. کشورهای صنعتی، طی چهار دهۀ اخیر سیاست های گسترده ای را برای کنترل مصرف و مدیریت تقاضای انرژی بکار گرفته اند که نتیجۀ آن تغییر مسیر شاخص شدت انرژی بوده و دستاوردها و تجربیات آن ها در اختیار است.

در ایران باید پروژه های فراوانی را در بخش های مختلف اقتصادی برای بهینه سازی مصرف انرژی و جایگزین فن آوری های قدیمی و یا فرسوده تعریف کرد که اغلب آنها از محل صرفه جویی حاصله (البته به قیمت های بین المللی) به سرعت سرمایه خود را باز می گردانند. کافی است دولت بپذیرد و تضمین کند که انرژی آزاد شده حاصل از پروژه ها و سرمایه گذاری های اقتصادی در بهینه سازی انرژی را حداقل تا زمان بازگشت سرمایه و سود مناسب به قیمت های منطقه ای خریداری خواهد نمود. ضرورتی که متاسفانه در جریان لایحه هدفمندسازی یارانه ها به هیچ وجه به آن توجهی نشده است. به عنوان مثالی دیگر می توان به سیستم ناکارآمد حمل و نقل شهری اشاره کرد. با مدیریت نادرست فعلی، ترافیک شهری روز به روز افزایش می یابد و صرف نظر از نفر ساعت های مفیدی که شهروندان در این ترافیک از دست می دهند، مصرف سوخت به صورت سرسام آوری افزایش می یابد. با این حال و به دلیل ضعف سیستم حمل و نقل شهری تقریبا امکان ترغیب مردم به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی وجود ندارد. در این مورد نیز دولت باید تضمین کند که تمام سود حاصل از آزاد سازی قیمت بنزین را صرف توسعه و گسترش حمل نقل شهری و بین شهری کند که متاسفانه در این زمینه دولت نه تنها چنین تصمیمی ندارد که حتی اخبار کارشکنی های دولت بر سر توسعه متروی تهران به صورت روزانه منتشر می شود.

در نهایت اینکه نگرانی مردم و خصوصا اقشار ضعیف از بالابردن ناگهانی قیمت انواع سوخت قابل درك است. اصلاح قیمتهای انرژی به صورت تدریجی و در قالب یک برنامه زمان بندی باید اجرا شود. بدون این برنامه، اصلاح قیمت انرژی کاری نادرست است. در واقع شیوه اجرای نادرست می تواند این سیاست ضروری و کاملا مفید اقتصادی را به یک ضربه جبران ناپذیر بر پیکره اقتصاد ضعیف و صنعت راکد کشور بدل کند. اقدامات پیشنهادی دولت امید برای عملی ساختن این طرح عبارتند از:

- طراحی سازوکار اجرایی برای تضمین بازگرداندن منافع اجرای پروژه های مربوط
- کمک به تأسیس شرکت های خدمات مشاوره ای و ممیزی و نیز خدمات انرژی
- تقویت سازمان های موجود در زمینه بهره وری انرژی و ارتقای جایگاه آنها.
- کمک به تدوین استانداردهای انرژی بری تجیهزات و فرآیندهای مصرف کننده انرژی.
- موظف کردن دستگاه های دولتی به برنامه ریزی برای دست یابی به استانداردهای کارآی انرژی.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر