۱/۱۵/۱۳۹۰

کوتاه در باره «جدایی نادر از سیمین» - 1

یک شعری دارد شاهین نجفی با عنوان «سارینا». سروده‌ای است برای دختر خواهرش. نه یک جور وصیت و نصیحت، شاید درد دلی از جانب یک دنیا دیده. یک جایی می‌گوید «دایی بپا بکارت روحت خط نخوره، این یکی پرده رو نمی‌شه دوخت دوباره». برای من این «پرده روح» تنها یکجور احساس عاشقانه بود تا اینکه به «جدایی نادر از سیمین» رسیدم.

موقعیتی در فیلم به وجود می‌آید که «ترمه» ناچار می‌شود به سود پدرش دروغ بگوید. همان ترمه‌ای که چند دقیقه پیش از پدرش پرسیده بود «بابا تو دروغ گفتی؟» و شاید تمامی توضیحات نادر او را قانع نکرده بود که انسان حق دارد به مصلحتی حقیقت را زیر پا بگذارد. دنیای ترمه هنوز دنیای پاک و معصوم کودکانه بود. دنیای بکارت روح. تا اینکه در موقعیت دشوار دادگاه قرار می‌گیرد. حتی پدرش لحظه‌ای که قرار است او را برای ادای شهادت دعوت کند خودداری می‌کند تا حرف را با دختر هماهنگ نکند. به نظر می‌رسد نادر می‌خواهد همه چیز را بر عهده دخترش بگذارد. حالا نتیجه هر چه می‌خواهد باشد. (در این مورد باز هم می‌نویسم)

بعد ترمه به قاضی دروغ می‌گوید و سوار ماشین می‌شوند که به خانه برگردند. یک لحظه دوربین برمی گردد روی صورت دختر که کز کرده کنج ماشین و در سکوت اشک می‌ریزد. اینجا بود که ناخودآگاه با خودم تکرار کردم «پرده روحش پاره شد».


در مورد همین فیلم بخوانید:

۴ نظر:

  1. شبنم۱۶/۱/۹۰

    تعبیر جالبیه خوبه! اجتناب از آسیب دیدن بکارت که لاجرم تو هر دختر ایرانی که از بعد جسمانیش شروع میشه و ناخود آگاه بعد روحانیش هم از اون تأثیر می پذیره، یه جور احتیاط در برقراری روابط ، یه جور ترس از بروز هر نوع رفتار یا گفتار که باعث شه دید عموم نسبت به متانت و نجابتش خدشه دار شه وجود داره،سؤال اینه که آیا در بعد روحانیش در آقایان هم دیده میشه؟ یا مردان سرزمین من در مورد بکارت روح هم همون قدر خودشون رو آزاد می پندارند که در مورد بعد جسمانی؟ چرا اصغر فرهادی فرزند نادر را دختر انتخاب کرده به نظرت؟ آسیب پذیر تر به نظر بیاد؟ یا اینکه همین تعبیر تو رو بهتر به تصویر بکشه؟

    پاسخحذف
  2. اول اینکه تابوی بکارت جسمانی یک ویژگی ممیز زنان ایرانی نیست. این مسئله در بسیاری از کشورهای جهان همچنان یک موضوع چالش برانگیز است. حالا اگر بگوییم در ایران به نسبت کشورهای غربی بیشتر است پذیرفتنی است. اما اگر به بکارت روح برسیم به نظرم ماجرا جنبه دیگر خودش را نشان می دهد. یعنی اینکه اولا من اعتقاد ندارم این یکی جنسیت بر می دارد. دوم اینکه در مورد این بکارت روح که باز هم من فکر می کنم جهانی است، اتفاقا مردان ایرانی هم به نسبت همتایان غربی بیشتر در معرض خطر قرار دارند. ریشه ماجرا هم همان پیشینه سنتی و آموزشی است که در بکارت جسمانی هم نمودش را نشان می دهد

    اینکه چرا اصغر فرهادی فرزند نادر و سیمین را دختر انتخاب کرده فکر می کنم احتمالا همین دلایلی باشد که نوشتید. یعنی هم آسیب پذیرتر است و هم احساس هم دردی بیشتری را جلب می کند. در مورد این برداشت هم اگر نظر مشابهی در ذهن کارگردان بوده به نظرم انتخاب خوبی کرده چون باز یک دختر بیشتر این حس آشنا را انتقال می دهد

    پاسخحذف
  3. شبنم۱۶/۱/۹۰

    می بینی اینجا تنها بعد روحی مطرحه نه جسمی! اما حتی تو پسر هم نسل من هم فکر می کنی که آسیب پذیری رو با دختر بودن فرزند نادر نشون داده یعنی تأیید می کنی با اینکه تجربه اطرافیان نشون داده که در این مورد خاص پسرا حساس ترند

    پاسخحذف
  4. اینجا صحبت از واقعییت فرهنگی ایرانه و نه بحث آرمانی و ایده آلیستی .بر خلاف ایران در سوئد ،اسپانیا،آرژانتین وآمریکای شمالی ممکنه آسیب پذیری و ضربه خوری دختر و پسر شبیه هم باشد .فرهنگ هم مانند سایر زوایای دیگر اجتماع امری نسبی است .حرف آرمان و فرهادی نیز همین است به گمانم .

    پاسخحذف