مفت باشه، کوفت باشه

این روزها اخبار «توزیع کیک و ساندیس» با چنان آب و تابی منتشر می شود که انگار سینه چاکان «مال مفت خوری» از همین راه پیمایی 9 دی کارشان را شروع کرده اند و تنها هم در انحصار دولت هستند. راستش از وقتی که من به خاطر دارم توی این ممکلت ملت گرامی و با فرهنگ به مال مفت رحم نمی کردند که هیچ، مال مفت که می دیدند به همدیگر هم رحم نمی کردند. نذری مفت، شربت صلواتی، چای مجانی، کیک و نسکافه در فلان سمینار علمی-فرهنگی و ... چه کسی به یاد می آورد در یک مراسم پذیرایی رایگان صورت گرفته باشد و میهمانان گرامی، از هر قشر فرهیخته ای هم که باشند با دیدن مال مفت دامن از دست نداده باشند؟ من رازش را نمی دانم؛ اما گمان می کنم چنین رفتاری بیش از هر چیز ریشه در فرهنگ «کار گریز» ما دارد. فرهنگ کار کردن و «به زور بازوی نان خوردن» در این کشور بسیار ضعیف است و چنین ضعفی در انحصار هیچ طبقه خاصی از جامعه نیست. من گمان نمی کنم در هیچ فرهنگ دیگری در هیچ کجای دنیا، ضرب المثلی همچون «مفت باشه، کوفت باشه» پیدا شود. تا زمانی هم که این ضعف فرهنگی در جامعه ما وجود دارد، نمی توان انتظار داشت صحنه های هجوم به «کیک و ساندیس» پایان پیدا کند.