شب گذشته شبکه تلویزیونی صدای آمریکا ماجرای قتل در میدان کاج سعادت آباد را با مخاطبان خود به گفت و گو گذاشت. تا جایی که من دیدم دست کم دو نفر از بینندگانی که با برنامه تماس گرفتند مشکل را در «شمال شهری»ها دیدند. این دوستان اصرار داشتند که «شمال شهری»ها نسبت به جامعه بی تفاوت شده اند و اگر این اتفاق در «جنوب شهر» رخ می داد احتمالا چنین پایان تلخی پیدا نمی کرد. اولین تصویری که این اظهار نظرات در ذهن من ایجاد کرد، فیلمی بود که چندی پیش در فضای مجازی منتشر شد و اتفاقا موج واکنشی مشابه همین ماجرای قتل در میدان کاج را به همراه داشت. در آن فیلم یک دختر جوان در یکی از محله های جنوب شهر گرفتار شده بود و ده ها جوان «جنوب شهری» به او حمله کرده بودند. نه تنها هیچ کس به کمک دختر نیامد، بلکه اتفاقا هر جوان «جنوب شهری» که از راه می رسید به خیل مهاجمان افزوده می شد. به نظرم رسید اگر صدای آمریکا آن فیلم را به گفت و گو می گذاشت همین دوستان و یا بینندگان دیگری از راه می رسیدند و همه چیز را به گردن «جنوب شهری»ها می انداختند.
فارغ از این دو تصویر، گمان می کنم هر یک از ما قضاوت های روزمره بسیاری از این دست را می شنویم و یا حتی به کار می بریم. زمانی که تصویر رابطه نامشروع یک روحانی با زنی شوهردار منتشر شد، بسیاری قضاوت کردند «آخوندها» فلان کاره هستند. پیش از آن تصاویر رابطه یک بازیگر تلویزیونی منتشر شده بود و «بازیگرها» بهمان کاره هستند ورد زبان بسیاری شد. باز هم به یاد داریم که زمانی تصاویر تجاوز چند تبعه افغان به یک دختر ایرانی منتشر شد و موجی از افغان ستیزی در فضای مجازی به راه افتاد. به گمان من، فارغ از اینکه چه کسی چه جنایت جنجال برانگیزی را مرتکب شود، موج رسانه ای اولین قربانیان خود را در هم صنفان مجرم پیدا می کند. به نظر می رسد در این امواج جنجالی، کمتر کسی به این می اندیشد که به هر حال هر مجرمی یک سری ویژگی های شخصی و اجتماعی دارد که احتمالا با همتایان بسیاری در سطح جامعه مشترک است. اما این دلیل قانع کننده ای نیست که ما در اولین و سریع ترین قضاوت خود، تمامی افراد دارای این ویژگی را محکوم و مقصر بدانیم. به گمان من بهتر آن است که در واکنش هایمان کمی درنگ کنیم و تلاش کنیم هر واقعه ای را از جنبه های متفاوتی بنگریم و برای ریشه یابی نگاهی عمیق تر به ماجرا بیندازیم.
پی نوشت:
در رابطه با قتل در میدان کاج تهران بخوانید: «سندروم جنووز و پنج شنبه سیاه تهران»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر