چه باید کرد؟ - شیوه‌های مختلف

«برخی از شیوه‌های مبارزه‌ بدون‌خشونت نیازمند انجام اعمالی خارج از زندگی روزمره از سوی مردم هستند. همانند توزیع جزوات، گرداندن نشریات زیرزمینی، عملی کردن اعتصاب غذا کردن یا نشستن در خیابان. به غیر از موارد بسیار حاد، اجرای این روش‌ها ممکن است برای بعضی از مردم دشوار باشد. در مقابل برخی از شیوه‌های مبارزه بدون‌خشونت نیازمند ادامه روند زندگی عادی مردم هستند، ولی با اندکی تفاوت.

برای مثال ممکن است مردم به جای اعتصاب به سرکارهای خود بروند اما عمدا بسیار آهسته‌تر از همیشه و با بازدهی بسیار کمتر کار کنند. «اشتباهات کاری» می‌توانند با نیت قبلی بیشتر شوند. ممکن است شخصی «مریض» شود و «قادر نباشد» در مواقعی خاص سر کار حاضر شود. یا ممکن است فرد دیگری از انجام کاری خاص سر باز زند. ممکن است شخصی به مراسم مذهبی‌ای برود که حاوی نه فقط معانی مذهبی، که معانی سیاسی هم باشد. شخصی ممکن است برای جلوگیری از حملات تبلیغاتی، فرزندان خود را در خانه درس دهد یا آن‌ها را به کلاس‌های غیرقانونی بفرستد. کس دیگری از پیوستن به تشکیلات سفارشی یا اجباری که در گذشته آزادانه به آن ها نمی‌پیوست، سر باز زند. شباهت این گونه اقدامات به رفتار عادی مردم و انحراف محدود آن نسبت به زندگی معمول آن‌ها احتمالا باعث خواهد شد که امکان مشارکت در مبارزه آزادی خواهانه ملی برای بسیاری از مردم فراهم شود».

یادتان هست میرحسین برایمان نوشته بود راز موفقیت ما در این است که سبز بودن را زندگی کنیم؟ باید قبول کنیم که اکثریت مردم با وجود همراهی احساسی با جنبش سبز به دلایل مختلف از جمله ترس، ناآگاهی و... در شرایط فعلی حاضر به انجام کارهای پرخطری نیستند که معلوم نیست چه نتیجه‌ای داشته باشند. در این شرایط اصرار بر کارهای پرهزینه و خائن یا ترسو خواندن کسانی که شرکت نمی‌کنند نتیجه‌ای جز انفعال باقی مردم نخواهد داشت. در حالی که باز هم به قول میرحسین جنبش ما تنها در حالتی به پیروزی می‌رسد که بتواند اکثریت نزدیک به اجماع مردم را با خود همراه کند. به عقیده من برای همراه و فعال نگه داشتن اکثریتی از جامعه باید کنش‌هایی طراحی و پیشنهاد شوند که بتوان در طی زندگی روزمره اقدام به انجام آن‌ها کرد. بدیهی است که در کنار این کنش‌ها و همزمان با آن‌ها می‌توان دست به اعمالی با هزینه‌های بیشتر توسط عده محدودتری از افراد زد. اما در هر حال امیدوار و فعال نگه داشتن اکثریت جامعه چیزی نیست که بتوانیم از آن چشم‌پوشی کنیم.

پی‌نوشت:
مجموعه یادداشت «چه باید کرد»؟ را «شهروند سبز» بر پایه آموزه‌های کتاب «از دیکتاتوری تا دموکراسی» تهیه کرده است. شما نیز می‌توانید علاوه بر ارسال یادداشت‌های پراکنده، ستون ثابت خود را در «مجمع دیوانگان» تعریف و راه‌اندازی کنید.