روایت پرهزینه‌ای از «اقتدار»!

در خبرها آمده است که چین از ساخت نخستین هواپیمای مسافربری خبر داده است. (اینجا+) این هواپیما روز گذشته در شانگهای چین به نمایش گذاشته شده است و پیش‌بینی می‌شود از سال ۲۰۱۸ به بازار وارد شود. چینی‌ها در حالی تصمیم به ساخت هواپیمای مسافربری گرفته‌اند که با ۱۰هزارمیلیارد دلار تولید ناخالص ملی، پس از آمریکا دومین اقتصاد بزرگ جهان را دارند. اقتصادی در حدود ۲۵ برابر اقتصاد کشور ما. همچنین می‌دانیم که تکنولوژی‌‌های چینی چقدر پیشرفت کرده است. آن‌ها خودروسازی صد در صد داخلی‌شان را به شدت گسترش داده‌اند و البته سال‌های سال است که هواپیماهای نظامی می‌سازند. هواپیماهایی که در صورت سقوط هم نهایتا جان یک خلبان را به خطر می‌اندازد و نه صدها مسافر.

در نقطه مقابل، کشور ما از ۱۹ سال پیش، طی قراردادی با یک شرکت اوکراینی شروع به تولید هواپیمای مسافربری «ایران – ۱۴۰» کرد. سال ۸۱، در حالی که مقامات روسی و اوکراینی سوار بر این هواپیما برای «افتتاح خط تولید» آن به اصفهان پرواز می‌کردند، هواپیما سقوط کرد و ۴۴ سرنشین آن کشته شدند. بهمن‌ماه ۱۳۷۸، یک فروند دیگر از این هواپیما در شاهین‌شهر سقوط کرد و تمامی ۵ سرنشین آن کشته شدند. مردادماه سال ۹۳، یک فروند دیگر از این هواپیما پس از برخاستن از فرودگاه مهرآباد سقوط کرد و ۴۰ نفر دیگر از مسافران‌اش را به کشتن داد.

پرسش شاید این باشد که چرا چین، با ۱.۵ میلیارد نفر جمعیت، دومین اقتصاد برتر جهان و تکنولوژی و صنعتی کاملا پیشرفته، تازه به فکر تولید هواپیمای مسافربری افتاده، اما ما از دو دهه پیش قدم در این را گذاشتیم؟ من گمان می‌کنم، مساله این است که تفاسیر ما از مفاهیمی چون «اقتدار» و «استقلال» به کلی با چینی‌ها متفاوت است. ما تنها زمانی خودمان را «مقتدر» و «مستقل» می‌دانیم که خودروسازی «ملی» خود را داشته باشیم. هواپیمای‌مان را هم خودمان بسازیم. نیروگاه هسته‌ای داشته باشیم و اورانیوم‌اش را هم خودمان غنی کنیم و البته که ماهواده و موشک میمون‌سوار به کهکشان ارسال کنیم. الزاماتی که اکثر دیگر کشورهای کاملا شناخته شده و حتی پیشرفته و ثروتمند جهان برای خودشان قائل نیستند.

در نهایت اینکه، ژاپن، سومین اقتصاد برتر جهان، با صنعت و فن‌آوری شناخته‌شده‌ای که نیاز به توضیح نیست، امیدوار است که نخستین هواپیماهای مسافربری‌اش از سال ۲۰۱۷ به بازار بیایند. و البته درست یک روز پس از آنکه چینی‌ها از هواپیمای خود پرده‌برداری کردند و اعلام شد که این هواپیما تا سال ۳ سال دیگر وارد بازار خواهد شد، «منوچهر منطقی» مدیر‌عامل سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح اعلام کرد که ایران، تا ۲ سال دیگر، خط تولید هواپیماهای مسافربری بزرگ را راه‌اندازی می‌کند! (اینجا+)