طی چند سال گذشته، جامعه مدنی
و فعالین مخالف اعدام، تمرکز اصلی خود را بر حذف مجازات «قصاص» متمرکز کرده‌اند.
این حقیقت را با یک مرور ساده از بازتاب اخبار مخالفان اعدام در شبکه‌های مجازی می‌توان
دریافت. بیشترین متونی که در دفاع از حذف مجازات اعدام هم نوشته شده، پس از حق
حیات، منطق «انتقام‌جو»ی اجرای مجازات قصاص را هدف قرار داده است. به صورت موازی
نهادهای حکومتی از مدت‌ها پیش بر روی حذف اعدام از مجازات‌های مواد مخدر متمرکز
شده‌اند. پیش از این تهیه لایحه حذف اعدام از فهرست جرایم مواد مخدر در دستور قرار
داشت و حالا ۷۰ نماینده مجلس نیز طرحی را به همین منظور به امضا رسانده‌اند. goo.gl/LHR46B در این زمینه به نظرم دو نکته جالب توجه وجود دارد.
نخست اینکه بنابر اعلام مقامات
در سال ۱۳۹۳، ۸۰ درصد اعدام‌های کشور مربوط به مجرمین مواد مخدر بوده است. goo.gl/jh5xys یعنی جامعه هدفی که مقامات حکومتی هدف قرار داده‌اند بسیار گسترده‌تر از
فعالیت‌ها جامعه مدنی است.
دوم اینکه حساسیت‌های جرایم
مواد مخدر، نسبت به «قتل» به مراتب کمتر است. اول اینکه در مورد مجرمین مواد مخدر
صراحتی در قوانین شرعی وجود ندارد و از این نظر حساسیت مذهبی کمتر است. دوم اینکه
جرم فردی که مثلا «۳۵ گرم حشیش» جابجا کرده در برابر کسی که «یک نفر را به قتل
رسانده» با هیچ عقل سلیمی قابل مقایسه نیست. بدین ترتیب، افکار عمومی جامعه آمادگی
پذیرش بیشتری برای لغو اعدام مواد مخدر خواهند داشت.
اگر هدف نهایی، اصلاح گام به
گام مشکلات جامعه باشد، می‌توان این پرسش را مطرح کرد که چرا جامعه مدنی ما از مدت‌ها
پیش بر روی مساله حذف اعدام از جرایم مواد مخدر نشده است؟ هدفی که اتفاقا در
راستای تامین آن می‌توانستند همکاری خوبی با مسوولان دولت و مجلس هم داشته باشند.
اما دست‌کم در این مورد خاص، مسیری که فعالین رسانه‌ای/مدنی انتخاب کردند به مراتب
سخت‌تر، دورتر، حساسیت‌برانگیزتر و کم‌بازده‌تر از مسیری است که خود مقامات حکومتی
در پیش گرفته‌اند. چنین انتخاب‌هایی این پرسش را ایجاد می‌کند که آیا به واقع هدف
«ایجاد تغییر و اصلاح» است یا «خبرسازی و جنجال‌آفرینی»؟ یا شاید باید پرسید: آیا
دستور کار فعالین اجتماعی ما، متناسب با شرایط و مشکلات جامعه ایرانی طراحی می‌شود
یا صرفا یک کپی‌برداری بدون خلاقیت از نمونه‌های غربی و جهانی است؟
پی‌نوشت:
کانال تلگرامی «مجمع دیوانگان» را دنبال کنید: https://telegram.me/divanesara
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر